Kussenduivel
Wat is een kussenduivel?
Een kussenduivel (chondrodermatitis nodularis helices) is een pijnlijke ontsteking aan de oorschelp.
Het ziet er uit als een rode, vaak iets zwerende, kleine zwelling op de rand van de oorschelp: vaak zijn er ook kleine korstjes en schilfering aanwezig.
De aandoening wordt veroorzaakt door het in de knel komen van de huid tussen het kraakbeen van de oorschelp en het kussen tijdens het slapen. Een kussenduivel wordt daarom vooral gezien bij mensen die bij voorkeur op een kant slapen. Als de kussenduivel eenmaal ontstaan is, is slapen op de ‘favoriete kant’ te pijnlijk geworden. Soms ontstaat dan vervolgens op dezelfde plek aan het andere oor ook een kussenduivel, omdat de oren symmetrisch zijn aangelegd.
De aandoening kan door pijn de slaap flink verstoren en wordt om die reden niet voor niets ‘kussenduivel’ genoemd.
Wie krijgt het?
Kussenduivels worden vaker gezien bij mannen dan bij vrouwen. Ze ontstaan vooral na het 40e levensjaar. Oorzaak is een iets andere anatomie van de oorschelpen bij mannen en een verminderde doorbloeding van de oorschelpen waardoor genezing van de huid minder snel optreedt.
Mensen met ribbeloren (een anatomische variant van de oorschelp waarbij een ribbelig kraakbeenrandje aan de top van de oorschelp aanwezig is) hebben een grotere kans om een chondrodermatitis te ontwikkelen.
Wat is er aan chondrodermatitis nodularis te doen?
Wat kunt u zelf doen?
* probeer beide oren evenredig te belasten
* bescherm de oren tegen de kou
* gebruik een zacht kussen
* dek beginnende kussenduivels voor het slapen af met een stukje (siliconen-)pleister
Wat kan uw arts doen?
* de kussenduivel aanstippen met vloeibare stikstof
* de afwijking chirurgisch behandelen. Hierbij kan direct het uitstekend stukje kraakbeen worden verwijderd dat de aanleiding is voor de vorming van de ontsteking. Dit glad maken van de kraakbeenrand verkleint de kans op herhaling aanzienlijk.
Ondanks adequate therapie komt een kussenduivel helaas nog wel eens terug op (of naast) de plek waar hij is verwijderd.
gerelateerde onderwerpen
ribbeloor
plaveiselcelcarcinoom
actinische keratosen
vloeibare stikstof therapie
Literatuur
Nielsen LJ et al: Therapeutic Options of Chondrodermatitis Nodularis Helicis. Plast Surg Int. 2016; 2016 (volledig artikel)