Kale plekken
Waarom een folder over kale plekken?
Deze folder geeft een overzicht van de belangrijkste aandoeningen die zich presenteren met kale plekken op de hoofdhuid. Tot deze groep rekenen wij hier niet de alopecia androgenetica, de mannelijke vorm van haaruitval op de kruin. Hier worden de kale plekken besproken die op schijnbaar willekeurige plekken op het behaarde hoofd ontstaan en die vrij scherp afgegrensd zijn van de gezonde hoofdhuid.
Alopecia areata
Dit is een veel voorkomende vorm van pleksgewijze haaruitval. Plekken variëren van 1 tot wel 10 cm kunnen in korte tijd uitvallen. De hoofdhuid zelf ziet er normaal uit, is niet rood en jeukt meestal niet tot nauwelijks. Kenmerkend voor alopecia areata zijn kleine, taps toelopende haartjes, meestal aan de randen van de kale plek: dit zijn de kenmerkende uitroeptekenharen. In de meeste gevallen komt de haargroei spontaan weer terug, in een minderheid van de gevallen gaat de aandoening dóór en kan uiteindelijk al het hoofdhaar verdwijnen. Meer over alopecia areata…
Schimmelinfectie
Schimmelinfecties op het behaarde hoofd is er veelal sprake van pleksgewijze haaruitval. De kale plekken zijn vaak rood, nattend en zijn er ingedroogde korsten aanwezig. Er is bijna altijd sprake van flinke jeuk. Na genezing van de schimmelinfectie blijkt de ontsteking vaak al zodanig huis te hebben gehouden dat de haarzakjes verlittekend zijn en de haren niet meer terug willen groeien. De kale plekken op de hoofdhuid blijven dan. Snelle herkenning van de schimmelinfectie is dus belangrijk. Schimmelinfecties van de hoofdhuid komen vooral bij kinderen voor. Meer over schimmel op het behaarde hoofd…
Folliculitis decalvans
Bij deze autoimmuunaandoening is er sprake van een ontsteking van de haarzakjes. De ontstekingen (folliculitis) komen vaak groepsgewijs voor en kunnen bijzonder hevig zijn. De huid rond de haarzakjes wordt fel rood en er kunnen kleine puistjes ontstaan. Door de heftige ontsteking van de haarzakjes bij folliculitis decalvans treedt verlittekening op: de kale plek blijft dus definitief kaal… De titelfoto van deze folder toont typische folliculitis decalvans. Ontstekingsremmende geneesmiddelen kunnen het proces tot staan brengen, maar niet genezen. Na verloop van tijd dooft de folliculitis decalvans doorgaans uit.
Lupus erythematosus en sarcoïdose
Ook bij lupus erythematosus en sarcoïdose, allebei vrij zeldzame auto-immuun aandoening van de huid, kunnen kale plekken van de hoofdhuid ontstaan, met verlittekening. In veel gevallen treden deze ontstekingen pleksgewijs op en laten daarom ook kale, vrij scherp begrensde plekken na. De aandoeningen kunnen door middel van weefselonderzoek door de dermatoloog worden vastgesteld.
Haartrekken
Het zelf uittrekken van haren komt bij kinderen regelmatig voor. Omdat zij vaak de gewoonte hebben op dezelfde plek aan de haren te trekken ontstaan op die plaatsen kale plekken op de hoofdhuid. Dit probleem heet trichotillomanie. Na het stoppen van de gewoonte groeien de haren in principe weer terug. Bij volwassenen is trichotillomanie zeldzamer en blijkt dan vaak erg hardnekkig. Het wordt meer bij vrouwen dan bij mannen gezien. Trichotillomanie is een goede reden om naar de huisarts te gaan die zon nodig gespecialiseerde psychologische hulp kan inschakelen.
Invlechten
Bij sommige haarvlecht technieken (vooral rasta-kapsels) staan er soms permanente trekkrachten op de haarwortels. Wanneer deze trek langdurig bestaat kan het haarzakje permanent beschadigd raken waardoor uiteindelijk kale plekken ontstaan.
Andere oorzaken
Ook bestralingstherapie op de behaarde hoofdhuid (bijvoorbeeld voor huidkanker) kan leiden tot kale plekken in het bestraalde gebied. De haarzakjes zijn door de bestraling vernietigd, dus de haargroei komt niet meer terug. Ook een huidtransplantatie ( bijvoorbeeld na een uitgebreide operatieve ingreep voor huidkanker) geeft permanente kale plekken. Bij syfilis (lues) kan in het tweede stadium van de ziekte een vorm van haaruitval ontstaan die wel moth-eaten alopecia wordt genoemd. Er is dan sprake van pleksgewijze haaruitval in een karakteristiek pleksgewijs patroon.
Hoe wordt de oorzaak van de kale plekken vastgesteld?
Voor de goede behandeling van de kale plekken op de hoofdhuid is het belangrijk te weten welke vorm van haaruitval het betreft. Een bezoek aan de huisarts (en soms ook de dermatoloog ) is aangewezen wanneer u kale plekken op de hoofdhuid opmerkt.
gerelateerde onderwerpen
het haar
haaruitval – overzicht
haaruitval – met littekenvorming
alopecia areata
schilfering op de hoofdhuid