Antihistaminica
Wat is histamine?
Er zijn veel stofjes in het lichaam die een rol hebben in het ontstaan van een ontstekingsreactie. Histamine is een van de belangrijkste hiervan. Histamine zorgt voor verwijding van de bloedvaatjes waardoor de huid rood kleurt. Het zorgt er ook voor dat eiwitrijk vocht uit de bloedvaatjes naar het weefsel eromheen kan weglekken wat zwelling veroorzaakt. Bovendien prikkelt het de huidzenuwen die jeuk veroorzaken.
Normaal gesproken is het histamine opgeslagen in een bepaald soort cel, de mestcel. Als een ontstekingsreactie nodig is laten de mestcellen de histamine vrij en beginnen de ontstekings symptomen.
Histamine komt in relatief grote hoeveelheden vrij uit de mestcellen bij galbulten (urticaria), na insectenbeten en allergische reacties zoals hooikoorts.
Wat zijn antihistaminica?
Antihistaminica blokkeren de werking van histamine en kunnen daarmee en deel van de ontstekingsverschijnselen voorkomen. Omdat bij ontstekingsreacties veel meer ontstekingsstoffen een rol spelen dan histamine, zal een antihistaminicum niet álle ontstekingsverschijnselen kunnen wegnemen. Maar bij die ontstekingen waar histamines het leeuwendeel van de ontsteking veroorzaakt (zoals bij hooikoorts en galbulten) kunnen antihistaminica alléén toch heel effecetief zijn.
Toedieningsvorm
De bekendste toedieningsvorm zijn de tabletten. Soms worden ook injecteerbare antihistaminica gebruikt.
Receptoren
Er zijn verschillende soorten histamine receptoren. De meeste antihistaminica die kunnen worden voorgeschreven zijn gericht tegen de H1 of de H2 receptor.
Versuffing
Sommige antihistaminica, met de name de oudere generatie geneesmiddelen, kunnen suf maken en die mogen dus niet gebruikt worden door mensen die aan het verkeer deelnemen of machines e.d. bedienen. Een versuffend effect kan ook wel eens gunstig zijn, met name bij ernstig jeukende huidafwijkingen die de slaap verstoren: de medicijnen hebben dan een dubbel effect omdat ze zowel de jeuk verminderen en ook de slaap bevorderen. Een antihistaminicum uit de nieuwere generaties geeft meestal veel minder snel klachten van sufheid.
Bijwerkingen van antihistaminica
Deze zijn voor een deel afhankelijk van het type antihistaminicum. Suf worden werd al even genoemd. Ook worden nog wel eens genoemd: duizeligheid, een droge mond of wazig zien. Over het algemeen zijn ernstige bijwerkingen bij antihistaminica zeldzaam.
Zie voor de bijwerkingen ook: farmacotherapeutisch kompas
Zwangerschap
Met veel antihistaminica is ervaring bij gebruik tijdens de zwangerschap, en van die middelen weten we dat ze veilig gebruikt kunnen worden. Artsen zijn wel terughoudend met het voorschrijven van nieuwere antihistaminica tijdens de zwangerschap omdat over de effecten van nieuwere middelen minder bekend is. Als u zwanger bent en een antihistaminicum nodig heeft kunt u het beste overleggen met uw arts wat in uw geval de beste keuze is.
Zie voor antihistaminica en zwangerschap: Lareb factsheet
gerelateerde onderwerpen
allergie
jeuk
urticaria (galbulten)
hooikoorts
constitutioneel eczeem