Contactallergisch eczeem
Wat is contactallergisch eczeem?
Eczeem is een ontsteking van de huid die onder andere gepaard kan gaan met roodheid en jeuk. Bij contact allergisch eczeem wordt de ontsteking uitgelokt door een stof die van buitenaf de huid binnendringt en daar het afweersysteem in de huid activeert.
Hoe ontstaat het?
Het afweersysteem is bij contact allergisch eczeem in het verleden al eens in contact geweest met een bepaalde stof (het ‘allergeen’) en heeft daarop de mogelijkheid ontwikkeld om in het vervolg met ontsteking te reageren. Dit proces wordt allergische sensibilisatie genoemd. In feite herkent het immuunsysteem die stof als een ‘vijand’ zoals een virus of een bacterie en reageert dus onnodig met ontsteking. Voor sommige stoffen is het vrij eenvoudig een allergie op te bouwen dan voor anderen. Ook heeft niet iedereen dezelfde aanleg voor het ontwikkelen van een contacteczeem.
Soms kan het heel lang duren voordat een allergie ontstaat. Mensen kunnen soms vele jaren zonder problemen in contact komen met een bepaalde stof en dan plotseling een contact allergie ontwikkelen. Waarom dat zo is is nog niet goed opgehelderd.
Wanneer het voor een allergeen makkelijker wordt om in de huid door te dringen kan het immuunsysteem natuurlijk eenvoudiger in contact komen met die bepaalde stof. Wanneer de huid niet helemaal intact is (bijvoorbeeld door handeczeem met kloofvorming) is de kans op sensibilisatie dus groter dan bij een gave huid.
Bij een tweede of volgend contact ná de sensibilisatie duurt het steeds meer dan 24 uur de eerste verschijnselen van het allergisch eczeem ontstaan. Een contact allergische reactie wordt daarom ook wel een vertraagde allergische reactie genoemd.
Wanneer iemand voor een bepaald allergeen is gesensibiliseerd, blijft de mogelijkheid om allergisch te reageren in principe het hele verdere leven bestaan.
Hoe ziet het eruit?
Contact allergisch eczeem ziet er meestal uit als ‘gewoon’ eczeem. De huid is rood, iets gezwollen en jeukt. Ook kan de huid gaan schilferen.
Welke stoffen kunnen een contactallergie veroorzaken?
Er zijn ongelofelijk veel stoffen die een contactallergie kunnen veroorzaken. Niet alle stoffen geven even veel problemen. De meest voorkomende allergenen zijn:
onedele metalen
vooral nikkel is bekend als allergeen. Langdurig nikkelcontact op de huid komt voor bij het dragen van bepaalde soorten kleding (drukknopen, (zilveren)sieraden) en brilmonturen. Chroom-allergie komt voor bij mensen die regelmatig in contact komen met cement.
rubberbestanddelen
verschillende substanties die in rubber producten aanwezig zijn kunnen aanleiding geven tot contactallergie (ballonnen, condooms, werkhandschoenen, elastiek in kleding, laarzen, duikbrillen etc,etc)
geurstoffen
in veel cosmetica zijn geurstoffen verwerkt.
conserveringsmiddelen
in zeer veel cosmetische producten worden conserveringsmiddelen gebruikt. Dit geldt vooral voor vloeibare producten die zònder deze middelen snel zouden bederven.
geneesmiddelen
mensen die regelmatig of voortdurend geneeskrachtige zalven en cremes gebruiken kunnen uiteindelijk voor deze stoffen een allergie ontwikkelen. Dit te meer omdat de producten vaak worden gesmeerd in verband met een huidaandoening die gepaard gaat met een beschadiging en daardoor betere doorgankelijkheid van de huid.
Veel contactallergieen komen voor in het kader van een beroep. Een voorbeeld is chroomallergie bij metselaars. Andere beroepen waarbij contactallergieen veel voorkomen zijn kappers en mensen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg.
Hoe wordt het vastgesteld?
Vaak is het al duidelijk zonder testen waarvoor de contactallergie bestaat. Bekende voorbeelden zijn eczeemplekken op de buik door nikkelen knopen van spijkerbroeken of eczeem aan de oorlellen door oorbellen. Meestal zijn echter allergietesten nodig om de stof waarvoor de allergie bestaat te identificeren.
Allergietesten
Deze testen worden uitgevoerd door de dermatoloog. Een groot aantal extracten van stoffen wordt onder pleisters op de rug geplakt. Deze pleisters blijven vervolgens 48 uur zitten en worden dan van de rug verwijderd. Op dat moment wordt al vastgelegd of bepaalde stoffen een allergische reactie hebben veroorzaakt.
De volgende dag wordt opnieuw gekeken of er een of meer allergische reacties zijn opgetreden. Vervolgens zal de dermatoloog de uitslag van de test met u bespreken. Over de meest voorkomende allergieen heeft de dermatoloog bovendien folders met informatie waar de stof waar u allergisch voor bent in verwerkt is en hoe u deze in de toekomst kan vermijden.
De stoffen die als standaard worden getest zijn de ongeveer 25 stoffen waar in Europa het meest allergische reacties op worden gezien. Deze reeks van stoffen wordt de Europese Standaard Reeks genoemd. Er kunnen wel altijd tegelijkertijd extra testen worden uitgevoerd wanneer daar aanleiding voor is.
Bij eczeemklachten in het gezicht kunnen bijvoorbeeld de cosmetica die in het gezicht gebruikt worden worden meegetest. Of, als een allergie voor schoenen wordt vermoed, kan een flintertje materiaal van de binnenzijde van de schoenen op de rug worden geplakt.
Wanneer bij u een allergie is vastgesteld is het goed de door de dermatoloog verstrekte informatiefolder goed door te nemen. Daarin staan goede tips over hoe u een contact met de specifieke stof kunt vermijden.
Aan contactallergie gerelateerde onderwerpen
allergie – basisuitleg
lijst van informatiefolders over contactallergenen
eczeem in het gezicht
jeuk aan de voeten
kapperseczeem
handeczeem – overzicht
cosmetica allergie