Haaruitval door geneesmiddelen
Wat is haaruitval door geneesmiddelen?
Haarverlies door het gebruik van medicijnen komt vrij veel voor. Het is meestal een vorm van haaruitval die niet permanent is. Soms begint de haaruitval in de eerste paar weken na het begin van het gebruik van het geneesmiddel, maar in veel gevallen kan het haarverlies pas na enkele maanden van de start van het geneesmiddel zichtbaar worden.
De kans op het ontwikkelen van haaruitval is natuurlijk afhankelijk van het gebruikte medicijn, maar ook de gevoeligheid voor haaruitval bij de individuele patient. Dit betekent dat de ene persoon haaruitval ontwikkelt bij het gebruik van een bepaald medicijn, terwijl een ander bij het gebruik van hetzelfde geneesmiddel helemaal geen haaruitval bemerkt, of slechts haarverlies in veel mindere mate.
Welke typen haaruitval door geneesmiddelen zijn er?
Anageen effluvium
Dit is een vorm van haaruitval waarbij de haren uitvallen die zich in de groeifase bevinden. Deze vorm van haaruitval wordt vooral gezien bij chemotherapie. De haaruitval begint meestal enkele weken (3-5) na de start van de chemotherapie. De haaruitval op het behaarde hoofd is het meest opvallend, maar in principe kunnen alle typen lichaamsbeharing uitvallen, inclusief wenkbrauwen, wimpers en de beharing op de rest van de huid. De haaruitval is meestal tijdelijk van aard. Deze online-folder zal verder NIET gaan over haaruitval door chemotherapie maar over haaruitval door andere geneesmiddelen. Meer informatie over haaruitval door chemotherapie vindt u op kanker.nl.
Telogeen effluvium
Deze vorm van haaruitval komt verreweg het meeste voor. Hierbij vallen de haren uit die zich in de rustfase van de haarcyclus bevinden. Telogeen effluvium kan worden gezien bij veel soorten geneesmiddelen waaronder:
* geneesmiddelen tegen hoge bloeddruk: ACE-remmers, beta-blokkers
* geneesmiddelen tegen epilepsie: valproinezuur, carbamazepine
* bloedverdunners: heparine, warfarine
* hormonen: orale anticonceptiva (‘de Pil’), andere hormoonbehandelingen
* antidepressiva: vrijwel alle antidepressiva kúnnen haaruitval veroorzaken
* retinoïden: isotretinoine (tegen acne) en acitretine (tegen psorisis) kunnen soms ook haaruitval veroorzaken
* andere geneesmiddelen: van heel veel andere geneesmiddelen is beschreven dat ze soms kunnen leiden tot haaruitverlies. Meestal staat deze bijwerking in de bijsluiter vermeld.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Wanneer een patient die geneesmiddelen gebruikt haaruitval bemerkt is het niet altijd duidelijk wat de oorzaak van de haaruitval is. Het kan natuurlijk veroorzaakt worden door het geneesmiddel, maar ook andere oorzaken van telogeen effluvium (zoals ziekte, stress etc) moeten overwogen worden. Een zorgvuldige anamnese is het belangrijkste om de meest waarschijnlijke oorzaak aan te wijzen.
Een inspectie van de hoofdhuid door de arts is ook van belang om andere oorzaken van haaruitval (zoals bijvoorbeeld een ontstekingsproces van de haarzakjes) uit te sluiten. Ook bloedonderzoek kan nodig zijn om bijvoorbeeld ijzergebrek, vitaminegebrek of een aandoening van bijvoorbeeld de schildklier uit te sluiten.
Behandeling van haaruitval door geneesmiddelen
Meestal is het stoppen van het geneesmiddel dat het haarverlies veroorzaakt voldoende om het haar weer te laten groeien. Het kan wel máánden duren voordat de haargroei weer op gang komt. Voordat de haargroei weer op het normale niveau terug is kan er zelfs wel een jaar voorbij gaan…
gerelateerde onderwerpen
haaruitval (overzicht)
het haar
alopecia areata
alopecia androgenetica
kale plekken
literatuur
Patel M et al: Drugs and hair loss. Dermatol Clin. 2013 Jan;31(1):67-73.