Voorhuidhygiëne bij baby’s en peuters
De voorhuid en je baby
De voorhuid is een dunne, rekbare huidplooi die de gevoelige huid van de eikel beschermt. Bij volwassenen en oudere jongens hoort de voorhuid teruggeschoven te kunnen worden zodat de eikel bloot kan komen te liggen.
Bij baby’s is het normaal dat de voorhuid NIET teruggeschoven kan worden over de eikel. Bij de geboorte zijn de voorhuid en de eikel namelijk met elkaar vergroeid. In de loop van de peuterleeftijd komen de voorhuid en de eikel vanzelf los van elkaar. Bij vrijwel alle jongens van vier jaar oud is dit loslaten van de vergroeiing vanzelf voltooid.
Verzorging van de voorhuid
Zodra de voorhuid en de eikel los van elkaar zijn is het belangrijk om deze huidplooi goed schoon te houden. Onder de voorhuid vindt namelijk een soort talgafscheiding plaats (smegma) die kan irriteren wanneer het niet regelmatig wordt weggewassen. Ook kan bij jonge kinderen een beetje urine in de plooi achterblijven. Schoonmaken doe je door de voorhuid voorzichtig terug te schuiven en de eikel en de binnenkant van de voorhuid voorzichtig schoon te spoelen met schoon water. Dit is het makkelijkst in bad of onder de douche. Gebruik hierbij geen zeep!
De meeste jongens van 4 zijn zeer goed in staat dit reinigen zelf uit te voeren nadat het enkele keren is voorgedaan.
De voorhuid is niet goed terug te schuiven
Bij pasgeboren baby’s en peuters is het dus heel normaal dat de voorhuid niet terug te schuiven is omdat deze met de eikel verkleefd is. In de loop van de peuterleeftijd kan je af en toe kijken of de verkleving al opgeheven is door te proberen de voorhuid voorzichtig iets naar achteren te trekken, maar forceer dit nooit!
Verkleving
Soms blijft de verkleving tot ver in de basisschool leeftijd bestaan. Soms ook zijn er klachten van jeuk, ontsteking of moeilijk plassen die het gevolg zijn van de ontsteking. In die gevallen kan het nuttig zijn de huisarts te raadplegen. Deze kan (zo nodig) de voorhuid met een kleine ingreep losmaken.
Fimosis (vernauwde voorhuid)
Niet alleen door verkleving, maar ook door vernauwing van de voorhuid kan deze soms niet over de eikel worden teruggeschoven. Voor deze vernauwing bestaan verschillende oorzaken en het is altijd verstandig om bij fimosis contact op te nemen met de huisarts. Bij de meeste jongens is deze vernauwing aanwezig zonder klachten. Zij kunnen proberen de voorhuid geleidelijk aan op te rekken door regelmatig de voorhuid zo ver als mogelijk terug te schuiven over de eikel en de blootliggende voorhuid en eikel schoon te spoelen met water. Ook dit mag niet geforceerd worden en het is niet ongebruikelijk dat dit proces van oprekken maanden of langer in beslag neemt. Wanneer de voorhuid toch geforceerd wordt opgerekt kan een ontsteking en littekenvorming ontstaan die de voorhuid juist weer nauwer maakt: een averechts effect dus! Voorhuidhygiëne mag nooit pijnlijk zijn!
Wanneer de voorhuid ondanks de pogingen om de voorhuid op te rekken vernauwd blijft kan het nodig zijn de voorhuid (gedeeltelijk) te verwijderen: een ‘besnijdenis’. Meestal wordt geadviseerd dit voor de puberteit uit te voeren.
gerelateerde onderwerpen
smegma
penisproblemen
huidsmeer (vernix caseosa bij baby’s)
literatuur
McGregor TB: Pathologic and physiologic phimosis: approach to the phimotic foreskin. Can Fam Physician. 2007 Mar;53(3):445-8 (volledig artikel)