Etalagebenen
Wat zijn etalagebenen?
Bij etalagebenen (claudicatio intermittens) is er sprake van een afwijking in een van de slagaders naar of in de benen. Deze afwijking is het gevolg van de afzetting van vet (cholesterol) tegen de wand van de slagader en van verkalking van deze laag. Meestal leidt slagaderverkalking (atherosclerose) tot vernauwing of zelfs totale afsluiting van de slagader. Andere benamingen voor etalagebenen zijn claudicatio intermittens, krampende pijn in de benen bij lopen.
Wat zijn de klachten?
De spieren in de benen hebben bij lopen veel meer bloed en zuurstof nodig dan in rust. Vernauwing of afsluiting
van een slagader naar of in de benen heeft tot gevolg dat er minder bloed door kan stromen. Hierdoor neemt de bloedtoevoer naar de spieren en andere weefsels in de benen af en zo ontstaat een tekort in de zuurstofvoorziening. Bij een zuurstoftekort ontstaat verzuring van de spieren en dit veroorzaakt een krampende pijn. Dit treedt vooral op na een stukje lopen omdat dan de spieren in de benen meer zuurstof verlangen. Zo ontstaat pijn, meestal eerst in de kuit. Na korte tijd rusten zakt de pijn af en kan weer een stukje verder gelopen worden. Ook ontstaan er meestal koude voeten als gevolg van de verminderde bloedtoevoer. Bij een slechte slagaderlijke bloedvoorziening in de benen kan ook open been ontstaan.
Pijn bij het lopen is echter de belangrijkste klacht bij claudicatio intermittens. De pijn zit steeds onder het gebied waar de vernauwing optreedt. De plaats waar de pijnklachten optreden zegt iets over de plaats van de vernauwing in de bloedvaten:
pijn in het bovenbeen: vernauwing in de bekkenslagader (arteria iliaca)
pijn in de kuit: vernauwing in de slagader van het bovenbeen (arteria femoralis)
pijn in de voet: vernauwing in de onderbeenslagaders.
Hoe worden etalagebenen behandeld?
Om de klachten van de claudicatio intermittens op te heffen zijn er verschillende behandelingen mogelijk. De keuze van de behandeling is sterk afhankelijk van de plaats van de vernauwing, de ernst van de vernauwing en soms ook van de leeftijd van de patiënt. In alle gevallen zullen de patiënten echter dezelfde maatregelen moeten nemen, te weten: stoppen met roken, afvallen, onder controle houden van de cholesterolspiegel en gezond eten. De drie behandelopties zijn:
Niet-operatief
het belangrijkste onderdeel van deze behandeloptie voor etalagebeen is een intensieve looptraining.
Dotteren
Hierbij wordt de vernauwing in het bloedvat door middel van een ballonnetje opgerekt zodat het bloed in de slagader er weer eenvoudig langs kan stromen. Er wordt dan een angiografie (bloedvatonderzoek) uitgevoerd waarbij in dezelfde sessie de dotterprocedure plaatsvindt. De dotter-procedure is relatief weinig belastend en wordt soms poliklinisch uitgevoerd.
Operatief
Bij zeer ernstige slagadervernauwing is de dotterprocedure soms niet afdoende en moet de slagader geopereerd worden. Deze ingreep kent een veel groter risico op complicaties. Alvorens de operatieve behandeling wordt uitgevoerd moet ook eerst een angiografie worden uitgevoerd.
gerelateerde onderwerpen
literatuur
Malgor RD et al: A systematic review of treatment of intermittent claudication in the lower extremities. J Vasc Surg. 2015 Mar;61(3 Suppl):54S-73S