Allergie voor colofonium
Wat is colofonium?
Colofonium (in het Engels: colophony, rosin) is een plantaardige stof, die wordt gewonnen uit de hars van naaldbomen van de Pinus bomenfamilie. De chemische samenstelling van colofonium is afhankelijk van de regio waar de bomen vandaan komen en van het verwerkingsproces van de hars.
In welke producten komt colofonium voor?
Colofonium kan in zeer verschillende producten voor zowel huishoudelijk als industrieel gebruik aanwezig zijn. In de oudheid werd de hars gebruikt bij de bouw van houten schepen als afdichtkit en lijm. Colofonium komt ook nu nog voor in lijm en kleefmaterialen zoals pleisters, postzegellijm, isolatieband, schoenlijm, insectenkleefstrips en medische kleefpleisterverbanden.
Het wordt ook gebruikt als antislipmateriaal, onder meer in de sport: op de handgreep van een tennisracket of golfstok, in handschoenen voor baseball en cricket, in de bowlingbalgreep, als antislip op dansschoenen en in de industrie als antislip op drijfriemen in machines.
Colofonium kan tevens voorkomen in bepaalde cosmetica: oogschaduw, eyeliner, mascara, lipstick, haarlak, ontharingscrème, rouge en nagellak. In het huishouden komt het voor in boenwas: vloerwas, meubelwas, afdichtingsschoensmeer en autowas.
Andere mogelijke bronnen van colofonium zijn:
beschermlagen (bijvoorbeeld van labels of van vloeren; linoleum)
dennen/sparren (kerstboom!)
drukinkt
fotopapier (coating)
kartonverpakkingen (bijvoorbeeld van melk)
kauwgum
koelvloeistof
luciferkoppen
papier (krant, tijdschrift, fotokopieerpapier)
soldeersel
stopverf, modelleerklei
verven en lakken
vernis
vioolstrijkstokhars
vuurwerk
waterbestendig makende lagen (bijvoorbeeld in kleding)
In welke beroepen speelt allergie voor colofonium een rol?
Colofonium kan in de volgende bedrijfstakken een rol spelen:
kleefstofverwerkende industrie
papierindustrie (papier, papiercoatings)
drukinktindustrie
metaalindustrie (koelvloeistof)
boomkwekerij (coniferen, dennen, sparren > ‘kerstboomallergie’)
rubberindustrie (bij de productie van synthetisch rubber, autobanden)
tandheelkunde (colofonium kan voorkomen in het kitmateriaal, dat bij wortelkanaalbehandeling wordt gebruikt).
Hoe ziet allergisch eczeem door colofonium er uit?
Op de plaats van het contact (bijvoorbeeld bij een pleister) ontstaan roodheid, kleine pukkeltjes en eventueel blaasjes. Later staat het schilferen van de huid op de voorgrond. De huidafwijkingen jeuken. Soms kan door colofonium damp via de lucht eczeem in het gezicht ontstaan, bijvoorbeeld door soldeerseldamp, boenwas en papierstof. In zeldzame gevallen veroorzaakt colofonium galbulten of zelfs astmatische klachten.
Hoe kunnen allergische reacties worden voorkomen?
Het vermijden van elk contact met colofonium is de enige oplossing, maar dit is niet altijd mogelijk. Er zijn veel bronnen (ook verborgen bronnen) van colofonium. Op verpakking van cosmeticaproducten moet altijd vermeld worden of er colofonium in zit, maar bij veel andere producten die colofonium bevatten wordt de samenstelling niet altijd aangegeven.
Zijn er andere stoffen die ik moet vermijden?
Omdat colofonium beschouwd kan worden als een aanwijzing voor het bestaan van een parfumallergie, kan het zijn dat u contact met geparfumeerde producten moet vermijden. Mensen met een positieve plakproefreactie op colofonium kunnen tevens reageren op Myroxylon Pereirae (Perubalsem), eugenol en parfums (kruisallergie).
Hoe weet ik welke cosmetische producten veilig zijn?
Kijk op de bestanddelenlijst van de verpakking of er colofonium (colophony, rosin) in aanwezig is. Bent u er niet zeker van of een cosmeticum (bijvoorbeeld mascara) colofonium bevat, probeer het product dan uit in de elleboogsholte, tweemaal per dag gedurende maximaal 14 dagen. Is er na 14 dagen geen roodheid of jeuk opgetreden dan is het cosmeticum nagenoeg zeker veilig te gebruiken.
gerelateerde onderwerpen
allergie (algemeen)
contactallergisch eczeem
kerstboomallergie
parfumallergie
literatuur
Shi y et al: Propolis, Colophony, and Fragrance Cross-Reactivity and Allergic Contact Dermatitis. Dermatitis. 2016 May-Jun;27(3):123-6.