Allergie voor latex
Wat is latex?
Latex is het melkachtige sap van de rubberboom (Hevea brasiliensis) en is het belangrijkste bestanddeel van natuurlijk rubber. Latex wordt gebruikt voor het maken van talloze producten zoals operatiehandschoenen, ballonnen en condooms. Het wordt ook verwerkt in elastiek, kleding en allerhande medische hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld catheters.
Wat is de oorzaak van latexallergie?
Een allergie ontstaat wanneer het afweersysteem van het lichaam op een bepaald moment antistoffen gaat produceren tegen het latexeiwit. Bij elk volgend contact ontstaat dan een activatie van het immuunsysteem. Deze activatie kan leiden tot roodheid van de huid, contacturticaria, uitgebreide zwellingen of eczeem. In sommige gevallen kan zelfs een algemene, anafylactische reactie ontstaan met bloeddrukdaling, bewustzijnsverlies en zelfs overlijden (zie ook de algemene folder over allergie).
Behalve via de huid kan latex ook via de bovenste luchtwegen (loopneus, niezen), longen (benauwdheid) en ogen (roodheid, jeuk, tranen) problemen veroorzaken. De latex kan namelijk door de lucht verspreid worden door het materiaal waarmee handschoenen van binnen gepoederd zijn.
Wie ontwikkelt latexallergie?
Mensen die beroepshalve veel aan latex worden blootgesteld lopen het grootste risico om een allergie voor latex te ontwikkelen. In de praktijk zijn dit vooral mensen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg. Bij mensen die werkzaam zijn in de schoonmaak (handschoenen), de rubberindustrie en de sexindustrie (condooms) komt ook relatief vaak latexallergie voor. Ook bij mensen die in het verleden veel operaties hebben ondergaan (zoals patienten met spina bifida) wordt vaker een latexallergie gezien.
Hoe wordt de allergie vastgesteld?
Op basis van het verhaal van de patient kan al het sterke vermoeden rijzen dat er sprake is van een latexallergie. Een bekend voorbeeld is het ontwikkelen van dikke lippen na het opblazen van een ballon. Met bloedtesten (RAST-testen) en huidpriktesten kan vervolgens door de dermatoloog of de allergoloog de allergie worden aangetoond.
Plakproeven kunnen worden uitgevoerd om een type 4 allergische reactie, die verantwoordelijk is voor een contactallergisch eczeem, op te sporen.
Kruisreacties
Mensen met een latexallergie kunnen ook allergisch reageren op bepaalde soorten (sub)tropisch fruit (kiwi, banaan, avocado, vijgen, abrikozen, perziken etc.). Andersom geldt hetzelfde: mensen met een allergie voor een van deze fruitsoorten hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een allergische reactie tegen latex.
Alternatieven voor latex
Er zijn verschillende alternatieven voor latex producten ontwikkeld. Operatiehandschoenen zijn ontwikkeld van SB-copolymeer en neopreen. In het huishouden kunnen in plaats van latex bevattende handschoenen ook exemplaren gebruikt worden van vinyl. Latexvrije condooms en vrouwencondooms worden vervaardigd uit polyurethaan.
Latexallergie? laat het weten!
Mensen die bekend zijn met een latexallergie of die het vermoeden hebben een latexallergie te hebben moeten dit altijd melden aan hun arts. Kleine en grote medische ingrepen dienen bij mensen met een latexallergie namelijk latex-vrij te worden uitgevoerd. Vooral wanneer het een grotere operatie op de OK betreft heeft dit nogal wat voeten in de aarde omdat veel producten in de OK van latex gemaakt (kunnen) zijn: handschoenen, catheters, intraveneuze lijnen, beademingsballonnen etc.
Het dragen van een medical alert ketting of armband kan zeer belangrijk zijn in het geval u -bijvoorbeeld na een ongeluk- niet kunt aangeven dat u een latexallergie heeft.
Wat kunt u zelf doen?
Vermijd natuurlijk alle producten met latex of natuurlijk rubber alsmede fruitsoorten die een kruisreactie kunnen veroorzaken. Overleg met uw arts de wenselijkheid van het bij u dragen van een adrenaline-autoinjector zodat u bij een onvoorzien contact met latex en een dreigende ernstige allergische reactie direct zelf noodmedicatie kunt injecteren.
Een latexallergie blijft in principe levenslang aanwezig.
gerelateerde onderwerpen
allergie (algemeen)
contactallergisch eczeem
anafylactische shock
literatuur
Caballero ML et al: Identification and practical management of latex allergy in occupational settings. Expert Rev Clin Immunol. 2015;11(9):977-92.