Hangende oogleden
Wat zijn hangende oogleden?
Bij hangende oogleden is er sprake van het slapper worden van de spieren en huid van de boven- en onderoogleden. In principe zijn hangende oogleden het gevolg van het normale verouderingsproces van de huid. Wanneer jonge mensen hangende oogleden hebben, of het ooglid van maar één oog hangt moet gedacht worden aan een onderliggende ziekte.
Hoe ontstaan ‘gewone’ hangende oogleden?
Tijdens het verouderingsproces van de huid neemt de hoeveelheid bindweefsel in de huid af, het gaat hierbij vooral om collageen en elastine. Bovendien neemt de vetmassa in de oogleden af en wordt een belangrijke oogspier (de orbicularis-spier) minder sterk. Door het minder stevig worden van het bindweefsel kunnen het vetweefsel en de spier bovendien uitzakken. Zowel de bovenoogleden als de onderoogleden kunnen uitzakken, maar bij de bovenoogleden komt dit het meest voor. Deze zeer veel voorkomende vorm van hangende oogleden als gevolg van het verouderingsproces wordt officieel dermatochalazis genoemd en is dus eigenlijk een normaal verschijnsel.
Er zijn echter bepaalde vormen van hangende oogleden die wel het gevolg zijn van een ziekte:
Wat zijn de belangrijkste aandoeningen die kunnen leiden tot hangende oogleden?
Aponeurogene ptosis
dit probleem komt veel voor. Er is sprake van een achteruitgang van de pezen van de hefspier van het bovenooglid. Deze aandoening wordt erger bij het ouder worden. Het dragen van harde contactlenzen zou dit probleem wellicht in de hand kunnen werken. Mensen met aponeurogene ptosis proberen het hangen van de bovenoogleden te compenseren door hun wenkbrauwen hoog op te trekken.
Myogene ptosis
verschillende spieraandoeningen (zoals bijvoorbeeld myasthenia gravis) kunnen myogene ptosis veroorzaken.
Neurogene ptosis
wanneer de belangrijkste zenuw in dit gebied (de oculomotorius zenuw) niet meer goed functioneert ontstaat ook een hangend ooglid. Deze uitval kan het gevolg zijn van problemen aan de bloedvaten, infecties, neurologische ziekten en door tumoren.
Blefarochalasis
Door herhaaldelijk optreden van zwellingen van de oogleden kan ook een afhangend ooglid ontstaan. Dit probleem wordt vooral gezien bij vrouwen.
Wat zijn de klachten bij hangende oogleden?
Soms zijn de klachten alleen cosmetisch van aard: het gelaat krijgt door hangende oogleden een vermoeide uitstraling. Ook kan er sprake zijn van een ‘zwaar gevoel’ van de oogleden. Er kunnen problemen ontstaan bij lezen, met name later op de dag omdat het hangende ooglid in het gezichtsveld komt. Omdat mensen met hangende oogleden ter compensatie de spieren van het voorhoofd aanspannen (met name de frontalis-spier) kan er ook spierspannings-hoofdpijn ontstaan.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De huisarts kan meestal op basis van het verhaal en het lichamelijk onderzoek onderscheid maken tussen de normale, onschuldige vorm van hangende oogleden (dermatochalazis) en de zeldzamer vormen van hangende oogleden waar een medisch probleem achter zit. Vooral als de klachten van hangende oogleden op relatief jonge leeftijd optreden of wanneer de klachten asymmetrisch zijn zal de huisarts een onderliggende ziekte vermoeden en willen uitsluiten.
Hoe worden hangende oogleden behandeld?
De hangende oogleden die het gevolg zijn van het normale verouderingsproces kunnen eventueel worden gecorrigeerd door de plastisch chirurg (zie ook de folder ooglidcorrecties). Wanneer een onderliggende ziekte wordt vermoed zal de huisarts doorverwijzen naar een neuroloog of een oogarts.
gerelateerde onderwerpen
wallen
ooglidcorrecties
rimpels
literatuur
Godfrey KJ et al: Blepharoptosis following ocular surgery: identifying risk factors. Curr Opin Ophthalmol. 2016 Jan;27(1):31-7