Huidproblemen door planten
Contact met planten kan tot huidreacties leiden. Er zijn 4 soorten huidreacties die door planten kunnen worden veroorzaakt:
toxische (giftige) reactie: geeft in principe bij iedereen klachten die met deze planten in aanraking komt. Een voorbeeld is het prikken aan een brandnetel.
fytofototoxische reactie: geeft klachten wanneer de huid in contact komt met de plantensappen én de huid tevens wordt blootgesteld aan zonlicht.
contactallergische reactie: contact met deze planten geeft klachten bij mensen van wie het immuunsysteem is gesensibiliseerd door het allergeen in de plant.
direct trauma dat door de plant veroorzaakt wordt: bijvoorbeeld het prikken van de huid aan de doorn van een roos.
In deze folder wordt uitleg gegeven over de fytofotodermatitis
Wat is het?
Fytofotodermatitis is een acute ontsteking van de huid als gevolg van contact met bepaalde planten en de daaropvolgende blootstelling aan zonlicht. Deze ontsteking van de huid gaat meestal gepaard met blaren en komt in de zomer regelmatig voor.
Hoe ontstaat het?
Een aantal inheemse planten bevat stoffen die in combinatie met ultraviolet licht heftige ontstekingsreacties van de huid veroorzaken. Deze ontsteking is vaak zo sterk dat er blaren op de huid ontstaan.
Vaak zijn deze streepvormig gerangschikt op de huid door het langs de huid strijken van de bladeren of stengels.
Er zijn verschillende plantaardige chemische stoffen die een fytofotodermatitis kunnen veroorzaken. De belangrijkste groepen zijn de furocoumarines (o.a. bereklauw, selderij) en anthracinonderivaten (o.a. Sint Janskruid).
In de geneeskunde wordt overigens van de werking van de furocoumarines ook gebruik gemaakt bij de PUVA lichttherapie voor o.a. psoriasis.
Wat zijn in Nederland veelvoorkomende planten die huidklachten kunnen veroorzaken?
Schermbloemigen
– Bereklauw
– Engelwortel
– Kervel
– Pastinaak
– Selderij
– Dille
– Lavas
– Peterselie
– Anijs
Ruitfamilie
– Citrusfruit
– Vuurwerkplant (dictamnus)
– Wijnruit
Overigen
– Vijg
– Sint Janskruid
– Boekweit
Hoe ziet het eruit?
Na contact met planten die fotoactieve stoffen bevatten ontstaat meestal enkele uren na de blootstelling een fors jeukende en soms zelfs pijnlijke roodverkleuring van de huid. Meestal ontstaan kort daarna ook met helder vocht gevulde blaren.
Typisch zijn de streepvormige huidafwijkingen die ontstaan door het strijken langs de bladeren of stengels, maar ook kunnen plekken ontstaan in het gelaat door overbrenging van de fotoactieve stof van handen of handschoenen (na het onkruid wieden het zweet van het voorhoofd vegen). De ontstekingsplekken genezen na verloop van tijd, maar kunnen nog wel pigmentplekken achterlaten die soms maar langzaam verdwijnen. In ernstige gevallen kunnen zelfs blijvende littekens ontstaan.
Hoe wordt het behandeld?
De ontstekingsreactie kan worden geremd met corticosteroïdcrème en in ernstige gevallen met een korte kuur met prednison tabletten. Kleine blaren kunnen het best intact gelaten worden. Grote blaren kunnen eventueel worden leeggezogen met een injectiespuit. Probeer het blaardak verder zoveel mogelijk intact te laten zodat het als een natuurlijke wondbedekking dienst kan doen. Als het blaardak toch stuk is gegaan is het belangrijk om te voorkomen dat de blaren bacterieel worden geïnfecteerd.
Wanneer een groot deel van de huid door de fytofotodermatitis is aangedaan kan het nodig zijn om de betrokkene op te nemen in het ziekenhuis!
Gepigmenteerde restplekken verdwijnen meestal vanzelf binnen enkele jaren. Bescherming tegen zonlicht kan dit proces soms bespoedigen.
Gerelateerde onderwerpen
hooikoorts
narcis (huidklachten door-)
pigmentvlekken op de huid
zon en huid