Psoriasis bij kinderen

Psoriasis is een chronische huidziekte waarbij typisch met rode, schilferende plekken op de huid ontstaan. Psoriasis is een vrij algemeen voorkomende aandoening, zowel bij volwassenen als bij kinderen. De manier waarop psoriasis zich presenteert bij kinderen is vaak net iets anders dan bij volwassenen. Ook de behandeling van psoriasis bij kinderen wijkt soms af van de behandeling die volwassenen voorgeschreven krijgen.

Psoriasis bij kinderen – hoe ziet het er uit?

Net als bij volwassenen kunnen de klachten van psoriasis bij kinderen de volgende verschijningsvormen hebben:

Chronische plaque psoriasis
rode schilferende plekken op de huid, in grootte varierend vn enkele millimeters tot vele centimers. Klassieke plekken zijn de ellebogen en knieen, maar de plekken kúnnen overal op de huid ontstaan. Psoriasis in het gezicht is vrij zeldzaam, maar komt bij kinderen wel iets vaker voor dan volwassenen. Soms hebben de plekken een iets ringvormige presentatie.
De plekken jeuken soms, maar als er jeuk is, dan is deze in de regel veel minder heftig dan bij bijvoorbeeld eczeem.

Psoriasis guttata
Heel veel kleine ronde psoriasisplekjes verspreid over met name de romp. Ontstaat vaak na een (keel)infectie. Deze vorm van psoriasis wordt relatief vaak bij kinderen gezien.

Psoriasis van de plooien
Psoriasis in de plooien (psoriasis inversa) wordt gezien in de liezen, oksels en bilnaad. De huid schilfert meestal niet maar is roze, glad en glimmend. Ook psoriasis inversa wordt relatief vaker bij kinderen gezien.

Andere vormen
Psoriasis van het behaarde hoofd, nagelpsoriasis en de zeldzamere vorm met puistjes zijn vormen die bij kinderen niet vaker voor komen dan bij volwassenen.

Behandeling van psoriasis bij kinderen

De behandeling van de aandoening bij kinderen is vergelijkbaar met die van volwassenen. Van een aantal, vooral zwaardere, behandelingen is echter minder onderzoek beschikbaar over de veiligheid op de lange termijn. Artsen zullen daarom in veel gevallen de behandeling voorzichtiger inzetten dan gebruikelijk is bij volwassenen.

Corticosteroïdzalf
Corticosteroidzalf is vaak heel effectief in de behandeling van psoriasis. Vooral als het huidoppervlakte dat aangedaan is beperkt is, is het een goede en betrouwbare behandeling met relatief weinig bijwerkingen. Omdat psoriasisplekken bij kinderen vaak minder dikke schilferlagen aanmaken is een klasse 3 corticosteroidzalf (zoals mometason) al voldoende sterk om een goed resultaat te boeken. De arts zal meestal een smeerschema voorschrijven, waarbij de smeerfrequentie geleidelijk wordt verlaagd en waarbij zo nodig een alternerend schema wordt afgesproken (een aantal dagen smeren, dan weer een aantal dagen niet). Meer over corticosteroïden voor de huid…

Vitamine D3 analoog zalf (calcitriol, calcipotriol)
Deze medicijnen remmen de ontsteking bij psoriasis en normaliseren bovendien de celdeling van de hoorncellen die bij deze aandoening te snel verloopt. Vaak wordt het in combinatie met een lokaal corticosteroid voorgeschreven. Vitamine D3 analogen kunnen wanneer ze in de bloedbaan opgenomen worden door de huid heen een invloed hebben op de kalkhuishouding van het lichaam. Mede om deze reden wordt de hoeveelheid zalf die gebruikt kan worden beperkt, afhankelijk van de leeftijd. De maximale hoeveelheid die gebruikt kan worden per week per leeftijdscategorie wordt beschreven in het farmacotherapeutisch kompas.

Lokale calcineurine remmers
Tacrolimus en pimecrolimus zijn ontstekingsremmende zalven die geen corticoisteroiden bevatten. Ze zijn in Nederland geregistreerd voor de behandeling van eczeem. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat deze zalven ook goed kunnen werken bij psoriasis bij kinderen. Dermatologen schrijven deze creme dan ook nog wel eens voor bij psoriasis, vooral in het gezicht waar corticosteroidzalf wat meer risico oplevert voor bijwerkingen. Het geneesmiddel wordt in dat geval ‘off-label’ voorgeschreven. Dat wil zeggen dat het voor een andere indicatie wordt gegeven dan die in de registratie van het geneesmiddel wordt vermeld.

Teerzalf
Ook teerzalf kan helpen de psoriasisplekken te onderdrukken. Teerzalf wordt tegenwoordig minder vaak gebruikt dan vroeger. Het nadeel is de vrij sterke teerlucht die het afgeeft: veel kinderen (en ouders) vinden die niet prettig.

UVB lichttherapie
Lichttherapie wordt bij volwassenen met uitgebreide psoriasis die onvoldoende reageert veel toegepast. De belangrijkste mogelijke bijwerking is het verhogen van de kans op huidkanker op de lange termijn. Bij volwassenen lijkt dit risico mee te vallen. Bij kinderen is er minder ervaring met lichttherapie. Ook omdat bekend is dat een sterke blootstelling aan ultraviolet licht op de kinderleeftijd waarschijnlijk een groter risico geeft op huidkanker later dan bij belichting van volwassenen. Zal de dermatoloog bij kinderen terughoudender zijn in het toepassen van lichttherapie. Meer over UVB therapie…

Systemische behandeling
Wanneer zalftherapie en lichttherapie onvoldoende effectief blijken kan het nodig zijn om te starten met pillen of injecties. Vooral methotrexaat en biologics komen hiervoor in aanmerking, hoewel goede vergelijkende studies bij kinderen schaars zijn. De meeste dermatologen schrijven deze geneesmiddelen wel regelmatig voor bij volwassenen maar weinig bij kinderen. Vooral (kinder)reumatologen en (kinder)maag-darm-lever artsen hebben expertise met het voorschrijven van deze geneesmiddelen bij jonge mensen. De dermatoloog zal in het geval dat behandeling van kinderen met een van deze medicijnen overwogen wordt gebruik maken van de expertise van deze in kinderen gespecialiseerde reumatologen of MDL artsen. Ook mede-behandeling van de kinderarts kan wenselijk zijn.

Omgaan met psoriasis

Het hebben van psoriasis is vervelend. Ook – en misschien júist wel voor – kinderen en jong-volwassenen. Het hebben van zichtbare, schilferende plekken kan vervelende of kwetsende opmerkingen van leeftijdsgenoten uitlokken en zelfs leiden tot sociale isolatie.
Het kan wenselijk zijn om kinderen in het omgaan met hun ziekte en de reacties van de omgeving op hun ziekte professioneel te begeleiden. Bijvoorbeeld het medisch maatschappelijk werk kan helpen de ziekte psoriasis beter te accepteren. Ook het lid worden van een van de patientenverenigingen voor psoriasis en lotgenotencontact kan helpen om met de huidziekte om te gaan. Kinderen met psoriasis op de basisschoolleeftijd kunnen met het geven van een spreekbeurt op school hun klasgenootjes helpen meer inzicht te geven in de aandoening.

gerelateerde onderwerpen

psoriasis – overzicht
corticosteroiden voor de huid
UVB lichttherapie

aanvullende externe informatie over psoriasis bij kinderen

Informatie van het Radboud MC in Nijmegen

literatuur
Tan E et al: Narrowband UVB phototherapy in children: A New Zealand experience. Australas J Dermatol. 2010 Nov;51(4):268-73
DiLernia V: Adalimumab for treating childhood plaque psoriasis: a clinical trial evaluation. Expert Opin Biol Ther. 2017 Dec;17(12):1553-1556
Van Geel M et al: Methotrexate in pediatric plaque-type psoriasis: Long-term daily clinical practice results from the Child-CAPTURE registry. J Dermatolog Treat. 2015 Oct;26(5):406-12.