Puistjes bij baby’s
Welke huidaandoeningen veroorzaken puistjes bij baby’s?
Puistjes en blaasjes komen bij pasgeboren baby’s regelmatig voor. Er zijn verschillende aandoeningen die deze huidafwijkingen kunnen veroorzaken. Sommige zijn heel zeldzaam, terwijl anderen weer heel vaak voorkomen. In deze folder zullen de vijf belangrijkste oorzaken van puistjes en blaasjes bij de pasgeboren baby worden besproken die niet door infecties worden veroorzaakt.
Borelingboutons (erythema toxicum neonatorum)
Borelingboutons komen heel veel voor: ongeveer de helft van alle pasgeborenen ontwikkelt ze. De huidafwijkingen ontstaan in de regel in de eerste week na de geboorte. Het zijn 1 tot 3 mm grote wit-gele puistjes op een rode bodem. Sommige plekken komen in de ontwikkeling overigens niet verder dan een rood vlekje. Ze kunnen voorkomen op de romp, het gelaat en aan de armen en benen, maar er is een duidelijke voorkeur voor de romp. Aan de handpalmen en voetzolen komen ze niet voor.
Soms ontwikkelt de baby maar enkele borelingboutons, maar er kunnen velden van wel honderden puistjes ontstaan.
De oorzaak van borelingboutons is onbekend.
De huidafwijkingen geven weinig tot geen klachten, verdwijnen vanzelf binnen 10 dagen en behandeling is daarom niet nodig.
Neonatale pustuleuze melanose
Ook de huidafwijkingen die horen bij neonatale pustuleuze melanose (NPM) trekken weer vanzelf weg. De huidafwijkingen bestaan uit kleine oppervlakkige puistjes die openbarsten en dan een klein bruin vlekje nalaten dat een subtiele schilfering aan de rand vertoont.
De puistjes ontstaan in de eerste twee levensdagen of zijn al bij de geboorte aanwezig. Vooral bij kinderen met een gepigmenteerde huid wordt het regelmatig gezien, ongeveer 5% van hen ontwikkelt het. Bij blanke kinderen komt het minder vaak voor.
De delen van de huid die het meest zijn aangedaan zijn het voorhoofd, de hals en het luiergebied. Ook aan de handpalmen en voetzolen kunnen de puistjes ontstaan (ter vergelijking: borelingboutons ontstaan niet aan de handpalmen en voetzolen).
De oorzaak van neonatale pustuleuze melanose is onbekend.
De puistjes verdwijnen binnen enkele dagen vanzelf. Het kan wel een paar maanden duren voordat de bruine vlekjes verdwenen zijn.
Acropustulose van de kinderleeftijd
Deze aandoening is veel zeldzamer dan de hierboven beschreven aandoeningen, maar gaat ook gepaard met kleine puistjes. Deze sterk jeukende puistjes ontstaan vooral aan de handen en voeten, zowel aan de handruggen en voetruggen als aan de handpalmen en voetzolen.
De aandoening ontstaat in de eerste paar maanden na de geboorte en is soms al bij de geboorte aanwezig.
Bijzonder is dat de puistjes (die één a twee weken blijven bestaan) vanzelf wegtrekken maar na enkele weken weer opnieuw verschijnen. Na verloop van tijd worden de aanvallen steeds minder heftig en dooft het probleem uiteindelijk vanzelf uit. Dit kan echter tot wel drie jaar duren.
De jeuk tijdens de aanvallen van acropustulose kan eventueel met corticosteroidzalf en antihistaminica worden bestreden.
Neonatale cephale pustulose (‘baby-acne’)
Bij deze aandoening is er sprake van kleine witte puistjes in het gelaat of op het behaarde hoofd. Het ontstaat meestal in de derde levensweek en is niet zeldzaam.
Hoewel het ook wel eens ‘baby-acne’ wordt genoemd is dat eigenlijk geen goede term. Zo worden er geen meeeters (comedonen) gezien zoals bij echte acne. Mogelijk is een tijdelijke overgroei van gisten de oorzaak van het ontstaan van de puistjes.
De aandoening gaat vanzelf over. Het smeren van een anti-gist crème kan het verdwijnen mogelijk bespoedigen.
Echte acne wordt bij pasgeboren baby’s eigenlijk niet gezien. Pas vanaf een leeftijd van ca. 6 maanden worden wel eens kinderen met echte acne gezien.
Zweetpuistjes (miliaria)
Zweetpuistjes komen bij pasgeborenen veel voor. Ze ontstaan bij verstopte zweetkanaaltjes in de huid: bij warmte kan het geproduceerde zweet niet weg en hoopt zich op. Dit opgehoopte zweet net onder de afsluiting hoog in de huid vormt dan een klein helder blaasje. Deze vorm van zweetpuistjes wordt miliaria cristallina genoemd.
Wanneer de afsluiting van het zweetkanaaltje iets dieper in de huid zit ontstaan er rode bultjes op de huid die soms flink kunnen jeuken. Deze vorm heet miliaria rubra en is ook wel bekend onder de Engelse naam ‘Prickly Heat’.
Vermijden van warme vochtige omstandigheden zorgt er voor dat de zweetpuistjes snel verdwijnen en niet meer terugkomen.
gerelateerde onderwerpen
erythema toxicum neonatorum (borelingboutons)
puistjes – overzicht
acne bij baby’s
pityrosporon folliculitis
zweetpuistjes