Wormpjes
hoe vindt de besmetting plaats?
Wat zijn wormpjes?
Wormpjes (Enterobius vermicularis, aarsmaden, oxyuren) kunnen leven in het menselijk darmkanaal. Ze zijn wit en bijna 1 cm lang. Vooral kleine kinderen zijn gevoelig voor het oplopen van een besmetting met wormpjes omdat jonge kinderen nogal eens de neiging hebben om speelgoed etc. in hun mond te steken waarop de wormeitjes aanwezig kunnen zijn. Hoe deze eitjes hier komen leest U iets verder in deze folder. Ook volwassenen kunnen worminfecties krijgen.
Wat zijn de klachten?
Worminfecties kunnen soms maar heel weinig klachten veroorzaken. Kinderen kunnen soms al lange tijd met wormpjes rondlopen voordat de ouders het in de gaten krijgen. Maar meestal heeft een kind met wormpjes jeuk rond de anus en dit geeft aanleiding tot krabben. Omdat de wormpjes vooral in de nacht actief zijn zal het kind vooral ‘snachts jeuk hebben en krabben (en dus ook vaak slechter slapen). De infectie is vrij eenvoudig vast te stellen omdat de wormpjes zichtbaar zijn rond de anus en soms ook bovenop de ontlasting van het kind. Wanneer er toch twijfel is kan de huisarts of dermatoloog de ‘plakbandtest’ doen: een doorzichtig plakbandje wordt enkele keren op de huid rond de anus geplakt en weer losgetrokken en vervolgens op een objectglaasje geplakt: de wormeitjes kunnen zo microscopisch worden aangetoond.
Hoe vindt de besmetting plaats?
Wormpjes worden van mens op mens overgebracht. Huisdieren, zoals katten en honden (die wel hun ‘eigen’ worminfecties hebben), hebben niets te maken met de menselijke wormbesmetting. De eitjes worden bij de anus gelegd en de besmetting vindt plaats wanneer de eitjes via de mond het maag-darm kanaal inkomen.
De wormpjes leggen de eitjes bij de anus omdat er zuurstof nodig is om de eitjes uit te laten komen. Het kruipen van de wormpjes geeft jeuk, door de jeuk gaat het kind krabben en krijgt zo wormeitjes aan de vingers en onder de nagels. Wanneer het kind later aan (bijvoorbeeld) speelgoed komt met de handen kan het ongemerkt de wormeitjes ‘afzetten’ aan het speelgoedoppervlak. Wanneer dan een volgend kind het speelgoed in zijn mond steekt vindt de besmetting plaats…
Een andere manier waarop besmetting kan plaatsvinden is wanneer ondergoed wordt uitgeklopt of bedden worden opgemaakt. Eitjes die op het textiel aanwezig zijn (na contact met de billen) blijven nog dagenlang besmettelijk en kunnen bij het bed opmaken verstuiven in de lucht en in de mond terecht komen.
Hoe voorkom ik besmetting?
Uit het bovenstaande volgen enkele maatregelen: houdt de nagels van het kind kort en ontmoedig krabgedrag aan de billen, trek dagelijks een schone pyama en schoon ondergoed aan. Was ondergoed en beddegoed op minstens 60 C. Maak plastic speelgoed en bijtringen regelmatig schoon. Ook WC brillen, deurknoppen etc mogen niet vergeten worden.
Hoe wordt het behandeld?
In de praktijk blijkt dat wanneer één gezinslid wormpjes heeft de andere gezinsleden meestal ook besmet zijn. Het is daarom verstandig dat u, wanneer u besluit de worminfectie te behandelen, het héle gezin meebehandelt om ping-pong infecties te voorkomen. Medicijnen tegen wormpjes zijn op recept van de arts bij de apotheek verkrijgbaar.
Ook is het mogelijk anti-worm medicijnen zonder recept te krijgen bij de apotheker en drogist. Het anti-worm middel mebendazol is onder verschillende handelsnamen verkrijgbaar. Het gebruik bij kinderen van 2 jaar of jonger wordt afgeraden, overleg hierover met uw huisarts. Mebendazol werkt door beschadiging van het darmsysteem van de worm zodat deze van de honger doodgaat. Mebendazol geeft bij gebruik van de aanbevolen dosering voor bestrijding van de aarsmade meestal weinig kans op bijwerkingen: lees wel de bijsluiter vóór gebruik! Mebendazol tabletten zijn zonder recept bij de apotheek te koop.
anale jeuk
jeuk aan de vulva
jeuk (algemeen)
literatuur
Minciullo PL et al: Association between urticaria and nematode infections. Allergy Asthma Proc. 2018 Mar 1;39(2):86-95.